Podstawą rozwoju cywilizacji człowieka rozumnego są pomyłki - to na ich podstawie wyciągnął odpowiednie wnioski i dzięki temu jesteśmy w miejscu, w jakim jesteśmy.

![Kanban planning](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/planning-board-in-office-2025-03-10-05-20-45-utc-1753860929432.webp)

Ale czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego operujemy szacunkami? Co za tym stoi i jak zagadnienia psychologiczne wpływają na nasze podejście do estymacji?

Fakt, że człowiek woli szacować niż podawać konkretne liczby, znany jest od długiego czasu, szczególnie w psychologii. Ludzki mózg przetwarza ogromne ilości danych w tym samym momencie [1], więc segreguje informacje oraz optymalizuje proces ich przetwarzania. Szacowanie to dla mózgu sposób na uproszczenie zadania - mózg nie musi przeliczać ani dokładnie pamiętać danych liczbowych. Dzięki tej optymalizacji nie musi pracować na wysokich obrotach w codziennym życiu, ponieważ nasza percepcja czasu, odległości czy ilości działa głównie w sposób przybliżony, np. dużo, daleko, mniej więcej pół godziny.

W świetny sposób można to sprawdzić, prosząc dziecko o podanie rozmiaru kilku piłek. Dziecko będzie miało problem, żeby to określić i prawdopodobnie ucieknie się do mówienia o różnicach w ich rozmiarze. Natomiast gdy poprosisz dziecko, by ułożyło piłki od najmniejszej do największej - nie powinno mieć z tym żadnego problemu [2].

W branży IT tendencja do szacowania jest szczególnie wyraźna, a developerzy zazwyczaj omijają estymacje w godzinach, ponieważ:

 -   wiąże się to z ryzykiem pomyłki (a człowiek szacuje również z powodu uniknięcia stresu decyzyjnego [3]),

 -   środowisko nieustannie się zmienia,

 -   ułatwia zarządzanie ryzykiem interpersonalnym na linii zespół-klient,

 -   developerzy, podświadomie stosując fizjologię ANS (Approximate Number System), są w stanie na oko ocenić złożoność/rozmiar, np. w story pointach [4].

Wydawać by się mogło, że trzeba z tym walczyć. Otóż nic bardziej mylnego - okazuje się, że lepiej jest wykorzystać fizjologię niż z nią walczyć. Choć Agile (w tym SCRUM) nie został bezpośrednio oparty na psychologii poznawczej, w praktyce odpowiada na zjawiska opisane przez Janisa i Manna, takie jak unikanie stresu decyzyjnego czy wykorzystanie ANS [3]. Ramy Agile redukują presję na precyzję, promując przybliżenia i adaptacyjne podejście.

## Wpływ autorytetu na szacowanie w zespole

Jednym z najczęstszych problemów w szacowaniu w grupie (podstawa SCRUM) jest niepodważalna decyzja osoby, która jest autorytetem/przywódcą grupy [2]. Może to być zarówno najlepszy programista, osoba z najdłuższym stażem, jak i osoba, która przejawia interpersonalne predyspozycje przywódcze czy autorytarne. Jeśli według tej osoby dane zadanie zajmie godzinę, mimo że każdy z pozostałych członków zespołu spędziłby nad nim dwa dni, to nikt nie sprzeciwi się na forum grupy, ponieważ reszta członków tłumi własne wątpliwości w celu konformizmu (groupthinking). Rezultatem tego będzie, zapisanie "godziny" przez SCRUM Mastera, co może być ewidentnym błędem estymacji już na samym jej początku. Jest to kolejne ciekawe zagadnienie psychologiczne, u którego podstaw leży słynny już eksperyment Milgrama [5].

Szczególnie jest to zauważalne, gdy w spotkaniach bierze udział przełożony, kierownik działu bądź szef. Członkowie grupy automatycznie dostosowują swoje odpowiedzi do jego opinii - nawet gdy jest ona błędna. Efektem zjawiska "Authority bias" jest brak szczerej dyskusji i presja zgodności z oczekiwaniami przełożonego [6]. Dodatkowo członkowie zespołu mogą mieć problemy z przeciwstawieniem się bądź powiedzeniem: "to będzie trudne" z powodu lęku zarówno przed negatywną oceną, jak i przed podważeniem kompetencji [7] [8].

Obecność przełożonego zwiększa również stres poznawczy, co pogarsza jakość osądów i decyzji oraz ogranicza working memory (wtedy zamiast rzetelnej analizy pojawia się reakcja: "co mam powiedzieć, żeby było dobrze?"). To z kolei skutkuje brakiem bezpieczeństwa w wyrażaniu niepewności, utratą przestrzeni do zadawania pytań i ujawniania wątpliwości [9] oraz - co najważniejsze - **zaniżaniem estymat w obawie przed wyjściem na wolnego czy niekompetentnego.**

To właśnie z tych powodów Agile/SCRUM jest jednym z najpopularniejszych modeli prowadzenia zespołów, ponieważ bazuje na psychologicznych aspektach. W SCRUMie promowane są estymacje prowadzone przez zespół developerski bez udziału osób decyzyjnych. PM może jedynie przedstawić kontekst, ale nie powinien sugerować konkretnych liczb.

## Czym jest złudzenie planowania (planning fallacy)?

Planning fallacy to systematyczna tendencja ludzi do zaniżania czasu, kosztu i zasobów potrzebnych do wykonania zadania, nawet jeśli mają wcześniejsze doświadczenia, które przeczą tym optymistycznym szacunkom. Jest szczególnie zauważalna w mobile developmencie z powodu dynamicznie zmieniających się środowisk, trudnych do przewidzenia zależności (unknown unknowns) czy też presji szybkiego dostarczenia ficzerów/aplikacji.

Kilka przykładów:
-   "Działa u mnie, więc pewnie działa wszędzie" - a potem zderzenie z różnymi wersjami Android/iOS, urządzeniami i edge case'ami na realnych urządzeniach.
-   "Biblioteka to załatwi" - a potem niekompatybilność wersji, błędy runtime.
-   "Wystarczy to zmienić tylko na backendzie" - a potem rozsypane hooki, przebudowa cachingu i ogólne problemy z offline mode.
-   "Robiliśmy już coś takiego ostatnim razem, to teraz pójdzie szybciej" - ignorowanie historycznych danych; mimo napotkanych opóźnień zespół wierzy, że tym razem się uda.

## Skoro wiemy o tym zjawisku, dlaczego nadaj ono występuje w IT?

Z perspektywy developera widzę kilka powodów, dla których w IT nadal występuje planning fallacy. Jednym z głównych jest nadmierna wiara w to, że wszystko pójdzie idealnie, co prowadzi do ignorowania niejawnych zależności oraz historycznych danych, tworzy iluzję optymizmu i nie uwzględnia buforów bezpieczeństwa pozwalających na reakcję. Stworzyłem od zera już kilka komercyjnych projektów, w kilku innych byłem developerem odpowiedzialnym za utrzymanie i rozwój. Uwierzcie mi - nigdy nic nie jest idealnie, co nie znaczy, że nie staramy się, żeby tak było.

Kolejnym powodem, który dość często zauważam, jest złudna motywacyjna mgła, która dopada często młodych developerów, ale nie tylko. Wychodzimy z założenia, że powiedzenie, że to jest proste i zajmie mniej czasu, pokaże, że jesteśmy dobrymi developerami, a nas zmotywuje do produktywniejszej pracy (bo trzeba to zrobić w tym czasie). W efekcie, podczas gdy estymata się nie spełnia, spadają morale, narasta stres, developer przechodzi w tryb intuicyjny i robi "na szybko", aby tylko skończyć jak najszybciej. To skutkuje często nieprzetestowanym rozwiązaniem, które prędzej czy później i tak trzeba będzie naprawić i jeśli już stawia developera w jakimś świetle - to raczej negatywnym.

Bardzo duży wpływ na planning fallacy, w mojej ocenie, ma również wpływ efektu Dunninga-Krugera.

> *Efekt Dunninga-Krugera – błąd poznawczy  polegający na tym, że osoby niewykwalifikowane w jakiejś dziedzinie życia mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności w tej dziedzinie, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności [10].*

W naszym developerskim świecie oznacza to ni mniej, ni więcej, że juniorzy uważają, że potrafią bardzo dużo, a seniorzy wiedzą, ile nie wiedzą - przez co ci pierwsi zaniżają estymaty, a ci drudzy je wydłużają. Działa to z powodu dwóch kluczowych elementów: brak umiejętności skutkuje brakiem zdolności do rzetelnej samooceny, a rosnąca kompetencja skutkuje większą świadomością i krytycyzmem wobec siebie.

## Jak deadline wpływa na jakość estymacji

Choć psychologicznie i procesowo jest to absurdalne, możesz spotkać się z deadlinem na estymację. Z definicji estymacja ma być oszacowaniem niepewności oraz czymś, co wymaga refleksji, analizy i rozmowy zespołu. Wprowadzanie ograniczeń czasowych wprowadza presję, która znacząco pogarsza jakość estymacji, sprzyja efektom wymienionym w poprzednich punktach (planning fallacy, groupthinking, efekt autorytetu, strach przed oceną) oraz zaburza samo założenie Agile.

Z perspektywy developera bądź zespołu postawionego przed takim oczekiwaniem to nic innego jak zgadywanie tego, co chce usłyszeć biznes - w znakomitej większości przypadków ma to potwierdzić własne założenia. W efekcie doprowadzamy do sytuacji: "daj mi liczbę, która zmieści się w narracji", a nie "daj mi realistyczne ryzyko projektu". Na koniec zawsze każdy na tym traci. Developerzy pod presją czasową przełączają się w tryb "szybko i na skróty", a nie "dokładnie i dobrze" [11]. Zwiększa się poziom stresu, co z kolei skutkuje zawężonym polem uwagi, obniżką zdolności do rozpoznania ryzyk i zależności oraz pojawieniem się efektu uproszczeń [12]. Zespół boi się przesadzić z dużą estymacją, tak by nie wyjść na wolnych i niewydajnych, o czym pisałem wyżej. W efekcie powstaje estymacja z zaniżonym kosztem czasu i zasobów, z niewykrytymi ukrytymi zależnościami i edge case'ami, która ma rażący wpływ na samego klienta i projekt.

**Zamiast tego warto zacząć od ustalenia tego, jak estymujemy (bez udawania, że szybkie jest precyzyjne), robić eksploracje oraz operować na zakresach, a nie konkretnych datach i godzinach.**

## Podsumowanie

Szacowanie w IT to nie tylko planowanie, ale przede wszystkim psychologia. Nasze mózgi działają na przybliżeniach, a nie precyzyjnych wartościach - i to jest jak najbardziej normalne. Problemem jest nacisk na dokładność zespołu w niepewnym środowisku, pod presją czasu i autorytetów. Dobre estymowanie nie polega na podaniu konkretnej liczby - zakres lepiej uwzględnia zmienność, ryzyko i nieprzewidywalność. Nie można traktować tego jako słabość, tylko jako realizm.

Naukowo udowodniono, że wpływ osób decyzyjnych może nieświadomie zaniżać estymaty przez efekty autorytetu, groupthink czy strach przed oceną kompetencji.

Stworzenie warunków do eksploracji i szczerej rozmowy to najlepsze, co możemy zrobić. Estymaty powinny wynikać z refleksji i doświadczenia, a nie oczekiwań. Tylko wtedy mają realną wartość i mogą służyć zarówno zespołowi, jak i projektowi.

**Literatura:**

* Miller, G. A. (1956). The magical number seven, plus or minus two: Some limits on our capacity for processing information. Psychological Review.
* Kaczor, Ł. (2020). Scrum i nie tylko. Teoria i praktyka w metodach Agile. Warszawa: PWN.
* Janis, I. L., & Mann, L. (1977). Decision Making: A Psychological Analysis of Conflict, Choice, and Commitment.
* Dehaene, S. (2011). The Number Sense: How the Mind Creates Mathematics (Rev. and Expanded ed.). Oxford University Press.
* Wikipedia. (2024, June 26). Milgram experiment. [https://en.wikipedia.org/wiki/Milgram\_experiment.](https://en.wikipedia.org/wiki/Milgram_experiment.) Accessed: July 28, 2025.
* Janis, I. L. (1972). Groupthink. Houghton Mifflin.
* Milgram, S. (1974). Obedience to Authority: An Experimental View. Harper & Row.
* Rosenberg, M. J. (1965). Cognitive structure and attitudinal affect.
* Edmondson, A. (1999). Psychological safety and learning behavior in work teams. Administrative Science Quarterly.
* Wikipedia. (2024, July 17). Dunning-Kruger effect.  [https://en.wikipedia.org/wiki/Dunning%E2%80%93Kruger\_effect.](https://en.wikipedia.org/wiki/Dunning%E2%80%93Kruger_effect.) Accessed: July 28, 2025.
* Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow. New York: Farrar, Straus and Giroux.
* Hockey, A. (1993). Cognitive-energetical control under pressure. In A. Baddeley &
* L. Weiskrantz (Eds.), Attention: Selection, awareness, and control (pp. 328–345). Oxford: Clarendon Press.

 Psychologia estymacji - dlaczego się mylimy

## 1. Wstęp

**“Ile to zajmie?” - to pytanie, które każdy developer bez względu na staż usłyszał setki razy. Za każdym razem, na usta ciśnie się to samo stwierdzenie - to zależy…**

Z wykształcenia, jestem inżynierem Mechatroniki na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. Niejednokrotnie, miałem okazję projektować bądź wytwarzać jakąś rzecz za pomocą obrabiarek, zarówno tych manualnych jak i tych sterowanych numerycznie. Celem zwizualizowania sobie procesu wytwarzania elementu w inżynierii mechanicznej, wyobraźmy sobie wytwarzanie Łącznika ciesielskiego płaskiego z 10 otworami.

Na początku konstruktor projektuje element. Dobiera rodzaj materiału, wymiary elementu, rozstaw i wielkość otworów. Następnie, operator obrabiarek sterowanych numerycznie (CNC) bądź operator klasycznej frezarki, w oparciu o dokumentację, dobiera odpowiednie narzędzia, posuwy i inne istotne w tym procesie elementy po to by mieć możliwość wytworzenia tego elementu. Obrabiarka wykrawa element z kawałka ustalonej blachy, wierci otwory oraz wykańcza krawędzie. Na koniec tego procesu, operator wyciąga gotowy przedmiot i zabiera się za wykonywanie drugiego. Dodatkowo, obrabiarki sterowane numerycznie, są w stanie wytwarzać kilka bądź kilkanaście takich elementów na raz a cały proces może być zautomatyzowany. W jednym i drugim przypadku zawsze możemy mieć pewność bądź przypuszczać z dużym prawdopodobieństwem, że proces ten zajmie (przy zastosowaniu tych samych warunków: materiał, ustawienia obrabiarki) tyle samo czasu. Dodatkowo, nowoczesne obrabiarki CNC pokazują, jak długo będą wytwarzać element, którego program właśnie został wybrany.

Właśnie dlatego, estymacja projektów IT to jedna z najtrudniejszych umiejętności w branży, ponieważ diametralnie różni się od wymienionego wyżej przykładu. Nie ma dwóch identycznych aplikacji. Każdy projekt jest unikalny, z indywidualnym designem, oparty na innych założeniach i celach biznesowych. Często nie ma gotowych szablonów a każda, nawet najprostsza funkcjonalność, może być ciężka do implementacji w danym środowisku.

Różnice między systemami Android i iOS często komplikują pracę deweloperów. Warto też pamiętać, że React Native umożliwia tworzenie nie tylko aplikacji mobilnych, ale również webowych, a także tych przeznaczonych na Apple Watch czy TV.

W takim razie, ktoś mógłby stwierdzić, że estymacje są bez sensu albo, że estymacja to loteria; ale nie jest to do końca prawda.

*Ten artykuł to pierwszy z serii, w której pokażę, jak ja – React Native Developer z kilkuletnim doświadczeniem – podchodzę do estymacji. Niezależnie od tego, czy jesteś deweloperem, który musi oszacować lub wycenić zadanie, czy CEO próbującym zrozumieć, dlaczego "prosty" projekt trwa trzy miesiące – mam nadzieję, że przedstawione tu informacje rzucą nowe światło na cały proces estymacji.*

*Zaczniemy od poznania podstawowych pojęć i podstaw estymacji. Dowiemy się, co w tym takiego trudnego oraz jak spróbować połączyć świat techniczny, ze światem biznesowym -  co moim zdaniem jest kluczowym aspektem każdego projektu w IT.*

## 2. Podstawowe definicje

*Tutaj będzie troszkę suchych regułek ale mam nadzieję, że w zrozumiałej formie* 🙂

### 2.1 Estymata

To proces szacowania czasu, wysiłku i zasobów potrzebnych do wykonania danego zadania lub projektu. Jest kluczowym elementem planowania i zarządzania projektem, pozwalającym na określenie realistycznych celów i efektywne alokowanie zasobów.

Zazwyczaj, estymata nie jest jednorazowym działaniem, a procesem, który ewoluuje w miarę postępu projektu. Dzięki niej możemy stworzyć realistyczne harmonogramy, stworzyć odpowiednie priorytety oraz monitorować postęp. Pomaga również w określaniu ryzyka i zarządzaniu oczekiwaniami.

Tworzona jest zazwyczaj przez developerów bądź zespół techniczny. Określana najczęściej w Story Pointach, rzadziej w godzinach.

***Czy wiesz, że?***

> Prawo Hofstadtera - Wykonanie zadania zawsze trwa dłużej, niż zakładasz, nawet jeśli
> weźmiesz pod uwagę prawo Hofstadtera.

### 2.2 Wycena

To przeliczenie estymat na konkretną kwotę pieniężną. Składa się na nią: estymata + stawka + marża + ryzyko i ma charakter zewnętrzny, kontraktowy. Jest przedstawiana klientowi oraz podlega negocjacjom. Jeśli estymacja została przeprowadzona w godzinach, przeliczenie jej na czas trwania projektu jest stosunkowo proste. W przypadku estymacji w Storypointach, konieczne jest jednak uwzględnienie velocity zespołu — czyli średniej liczby punktów realizowanej w jednym sprincie. Jeśli pracujesz nad nowym projektem lub z nowym zespołem i nie dysponujesz takimi danymi, musisz założyć przybliżone velocity na podstawie dostępnych informacji lub doświadczenia.

### 2.3 Task

To pojedyncza jednostka pracy, którą trzeba wykonać w ramach większego projektu. Jest konkretny i mierzalny, np. "Zrób białe tło na ekranie logowania" - jesteśmy w stanie wywnioskować o co w nim chodzi, oraz jesteśmy w stanie zweryfikować jego wykonanie.

Często wyposaża się go w dodatkowe informacje jak osobę odpowiedzialną za jego wykonanie, priorytet czy status. Wykorzystywany powszechnie w życiu codziennym (podział dużego zadania na mniejsze) oraz w narzędziach jak Jira, Asana, Trello czy Basecamp.

Jest podstawowym elementem w zarządzaniu pracą.

* **Epic:** Logowanie użytkownika
* **User Story:** “Jako użytkownik chce się zalogować, żeby mieć dostęp do mojego konta”
* **Tasks:**
* **1.** Stwórz formularz logowania (frontend)
* **2.** Obsłuż zapytanie (backend)
* **3.** Dodaj walidację
* **4.** Stwórz testy jednostkowe
* **5.** Sprawdź poprawność UX

### 2.4 Epic

To duży, wysokopoziomowy element pracy, ciężki do realizacji w ramach jednego sprintu (ale nie niemożliwy). Reprezentuje cel biznesowy, np. logowanie użytkownika do aplikacji. Dzieli się na mniejsze taski i user stories.

### 2.5 Project

To ogólne przedsięwzięcie mające na celu stworzenie konkretnego rozwiązania, np. aplikacji mobilnej. Charakteryzuje się tym, że ma swój początek i koniec, realizuje konkretny cel biznesowy, wymaga współpracy różnych ról, składa się z wielu epików.

Może trwać tygodnie, miesiąca a nawet lata. W nowoczesnych zespołach, często zarządzany metodą jedną z metod Agile (Scrum lub Kanban).

### 2.6 Złożoność

To stopień trudności technicznej związany z wykonaniem zadania, funkcji bądź projektu. Nie oznacza czasu, ale wpływa na ryzyko, podnosi koszt oraz zwiększa prawdopodobieństwo błędów lub zmian.

Częstymi przykładami czynników wpływających na złożoność są: nietypowa architektura, skomplikowane designy, edge-casey, brak jasnych wymagań biznesowych lub technologicznych, nowe technologie, czy też skala.

**Czy złożoność wpływa na pracę?**
*Zdecydowanie tak. Taski tej samej długości czasowej mogą mieć różną złożoność. Zbyt dużo złożonych tasków w jednym sprincie znacząco wpływa na ryzyko opóźnień a co za tym idzie, zwiększa stawki i bufory bezpieczeństwa.
Ocena złożoności danego zadania odbywa się najczęściej za pomocą story points bądź innych metod punktowych (t-shirt sizing, fibonacci).
Dopiero po określeniu złożoności zadania, możemy przewidywać, ile czasu zajmie to zadanie konkretnej osobie. Na czas wpływają umiejętności developera oraz znajomość projektu czy technologii. Na przykład ten sam task junior zrobi w 5 dni a senior w 2 dni. Na tej podstawie, licząc koszt czyli czas \* stawka + bufor + marża możemy określić swoje oczekiwania, i oddelegować jego wykonanie odpowiedniej osobie.*

* **Task:** "Dodaj logowanie przez Google"
* **Złożoność:** 5/6 (wymaga OAuth, obsługi tokenów, integracji)
* **Czas:** 3 dni dla senior developera, 6 dni dla junior developera
* **Koszt:** 2400€ (senior) vs. 1800€ (junior) - ale senior wykona go 2x szybciej

## 2.7 Storypoint

Do oszacowania złożoności, wysiłku i niepewności zadań lub user stories służą storypointy. **NIE SĄ** to godziny, dni ani żadna inna jednostka czasu.

Do ich określenia, najczęściej używa się ciągu Fibonacciego: 0.5, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 20, ... , ponieważ w większości przypadków, różnice są trudne do oceny a zespołowi prościej jest ocenić zadanie w skali 5 czy aż 8, niż 5 czy 6.

W uproszczeniu, zadanie wycenione na 5 Storypointów (SP) jest około dwa razy bardziej złożone niż takie, które ma 2SP. Po pewnym czasie stosowania tej metody można zacząć mierzyć velocity zespołu, czyli liczbę Storypointów realizowanych w trakcie jednego sprintu — na przykład 30SP na sprint.

**Storypoint to narzędzie do planowania, a nie mikro zarządzania!**

Poniżej znajdziesz podstawowe różnice pomiędzy storypointami a godzinami.

|                   | Storypoint                                                                                                     | Godzina                                                                                      |
| ----------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------- |
| **Czym jest?**    | Jednostka względna złożoności                                                                                  | Jednostka czasu                                                                              |
| **Kto estymuje?** | Zespół deweloperski, developer (np. na planningu)                                                              | Zespół developerski bądź developer we współpracy z managerem                                 |
| **Do czego?**     | Planowanie sprintów, mierzenie velocity                                                                        | Wycena, planowanie kalendarza, roadmapy.                                                     |
| **Po co?**        | Porównanie zadań, przewidywanie wydajności, określenie trudności zadań a następnie ich prawidłowe zaplanowanie | Wycena kosztu wykonania taska, projektu, funkcjonalności. Rozdysponowanie czasu developerów. |
| **Dokładność**    | Przybliżona, odporna na różnice umiejętności pomiędzy developerami                                             | Pozornie dokładna – ale może być myląca bez danych                                           |
| **Kiedy NIE?**    | Nie używane do wyceny lub umów (np. fixed-price), bo SP ≠ godziny                                              | Nie wyceniaj samodzielnie bez udziału osób technicznych                                      |

## 3. Dlaczego IT tak bardzo różni się od produkcji?

Podstawową różnicą pomiędzy IT a tradycyjną produkcją jest unikalność każdego projektu. W produkcji seryjnej, jesteśmy przyzwyczajeni do powtarzalnego procesu wytwarzania serii produktów, a sam ten proces jest ściśle ustandaryzowany.

W procesie wytwarzania aplikacji IT, są znaczące różnice klientów, ich oczekiwań oraz specyficzne wymagania danych technologii, przez co możemy cały proces jedynie ustandaryzować, natomiast nigdy to nie będzie powtarzalny proces wytwarzania serii aplikacji ponieważ każda z nich jest inna.

Nie bez przyczyny wspominam o istocie klienta, ponieważ to klient, odgrywa jedną z kluczowych ról w branży IT. Jest on nie tylko odbiorcą końcowym ale i aktywnym uczestnikiem procesu tworzenia. To jego potrzeby definiują kształt aplikacji, a jego decyzje (często w trakcie procesu developmentu) wpływają na przebieg prac. Programista musi być gotowy na dostosowanie się do wymagań klienta, które mogą zmieniać się w trakcie całego procesu.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest dynamika technologii. W IT, a szczególnie w branży aplikacji mobilnych - nowe narzędzia, biblioteki czy całe architektury pojawiają się z tygodnia na tydzień. Idealnym przykładem jest React Native - technologia, która w ostatnich latach nabrała niesamowitego wiatru w żagle i praktycznie każdy update, wprowadza coś innowacyjnego. Całkiem niedawno, mierzyłem się z updatem stacka w jednej z aplikacji nad którą pracuję. Okazało się, że w tym czasie, React Native przeszedł na nową architekturę ([https://reactnative.dev/architecture/landing-page](https://reactnative.dev/architecture/landing-page)). Update środowiska i przejście na nową architekturę spowodowało brak wstecznej kompatybilności z wieloma bibliotekami, które były użyte w projekcie, co zmusiło mnie do szukania nowych rozwiązań, szybkiego przyswajania wiedzy i implementacji tych rozwiązań w istniejące oraz rozwinięte środowisko. Coś co trwa zazwyczaj kilka godzin, trwało kilka dni 🙂

Tworzenie między platformowych aplikacji mobilnych ma jeszcze jedno istotne wyzwanie. Są to różnice pomiędzy platformami - iOS i Android rozwijają się niezależnie, mają odmienne wymagania, inne rozwiązania na te same kwestie oraz mogą powodować ciężkie do przewidzenia problemy. Z pozoru proste zadania, mogą ulec ogromnemu opóźnieniu przez specyfikę danej platformy, nieoczekiwane błędy lub konieczność znalezienia alternatywnych rozwiązań. Weźmy np. zablokowanie możliwości robienia screenshotów w aplikacji. Na Androidzie sprawa jest bardzo prosta - wystarczy dodać FLAG\_SECURE w MainActivity. iOS natywnie nie daje takiej możliwości, więc albo używamy jakiegoś rozwiązania z Githuba, albo musimy sami napisać metodę, która podczas życia aplikacji, podmieni zrobiony screenshot bądź nagranie na czarne tło. Brzmi prosto? A czy nadal brzmi tak samo prosto, jak wyobrazisz sobie, że dostajesz to zadanie bez żadnego kontekstu gdy byłeś Junior React Native Developerem z 3 miesięcznym stażem? 🙂

W efekcie, praca w IT to nieustanna nauka, adaptacja i elastyczność. To branża, w której trudno bazować na stałych schematach i korzystać z wydeptanych ścieżek. Zdolność reagowania na zmiany i rozwiązywania problemów zanim staną się krytyczne, jest jedną z najważniejszych cech zarówno developerów ale i firm.

## 4. Popularne mity

### 4.1 “2 developerów = 2x szybciej”

Nie zawsze da się łatwo podzielić zadania – wiele z nich musi być realizowanych sekwencyjnie. Doskonałym przykładem jest tworzenie aplikacji mobilnej od zera. Trudno pracować nad ekranem filtrów gości, jeśli lista gości jeszcze nie istnieje lub jest w trakcie tworzenia przez innego developera. 🙂

Do tego dochodzą konflikty podczas mergowania kodu, code review, problemy z synchronizacją pracy... A to dopiero początek. Najważniejszym (i często niedocenianym) aspektem jest komunikacja, której złożoność rośnie wykładniczo: przy 2 osobach mamy 1 połączenie, ale przy 4 osobach już 6 – i z każdym kolejnym członkiem zespołu robi się tylko trudniej.

### 4.2  “Już to robiłeś, więc szybko zrobisz”

W punkcie 3. przedstawiłem różnicę między projektem IT a produkcją łączników ciesielskich. Podobnie można to ująć tutaj. Każdy projekt jest inny — ma swoją architekturę, inne wymagania, technologie ciągle się zmieniają, a do tego klient i kontakt biznesowy też bywają różni.

Dla porównania — gdy byłem juniorem, implementowałem autoryzację przez Okta OAuth. W kolejnym projekcie wymogiem było użycie Azure. Myślałem, że będzie to bardzo podobne, ale… szybko się przekonałem, że się myliłem. Azure miało swoje specyficzne wymagania dotyczące klienta, a na tamten moment w React Native były z tym problemy. Musiałem więc napisać własne rozwiązanie, co oznaczało konieczność dokładnego poznania całego procesu dołączania tokenów i ich przechwytywania, żeby Azure to w ogóle zaakceptowało.

Różnice czasowe to ok. 1 tydzień do 1 miesiąca.

### 4.3 “To tylko frontend”

Sam możesz sobie odpowiedzieć na pytanie jak często to słyszałeś 🙂. “Tylko frontend” to często: responsywność na różnych urządzeniach, różnice między platformowe lub między przeglądarkowe, customowe animacje i komponenty oraz różne API.

## 5. Podsumowanie

Pamiętaj o tych rzeczach a zmienisz swoje podejście do estymat ale i całej branży o 180 stopni

#### - Estymacja to sztuka

Pamiętaj, że nie ma wzoru matematycznego na perfekcyjną estymację. Głównym czynnikiem mającym ogromny wpływ na jej dokładność jest doświadczenie. Jako zespoły, developerzy, ale i osoby zarządzające ludźmi, musimy zaakceptować, że błędy wystąpią. Ważne jest, aby wyciągać z nich wnioski i nie popełniać ich w przyszłości.

#### - Niepewność jest normalna

To naturalne, że nie jesteś pewny swojej estymaty. Dlatego moim zdaniem najlepszym sposobem komunikacji są zakresy czasowe, a nie sztywne liczby — lepiej powiedzieć „1-2 tygodnie” niż „8 dni”. Unknown unknowns zawsze się pojawią, więc warto zostawić sobie bufor na nieprzewidziane sytuacje, który choć trochę ochroni zespół lub dewelopera przed negatywnymi konsekwencjami.

#### - Komunikacja dev-biznes jest kluczowa

Developerzy to  eksperci techniczni, a biznes zna kontekst i priorytety. Transparentna komunikacja o ryzykach i założeniach oraz zrozumienie celów biznesowych pomaga w lepszych estymacjach.

#### - Dokumentuj swoje estymaty

Pomoże ci to w przyszłości, a po pewnym czasie zauważysz, jakie błędy udało się wyeliminować.

#### - Nie bój się być konserwatywny

Lepiej dostarczyć coś wcześniej niż później. Staraj się zawsze dokładać bufory do swoich estymacji. Pamiętaj, że klient będzie dużo bardziej zadowolony, gdy zrobisz coś w 2 dni przy estymacie 3 dni, niż gdy zrobisz to w 3 dni, mając obiecaną 2-dniową realizację.

#### - Wyceniaj całym zespołem zaangażowanym w projekt (jeśli zespół to jedna osoba, to nie bój się radzić się innych)

#### Pamiętaj: "Under-promise, over-deliver"

Proces estymacji projektów i jego typowe problemy z perspektywy React Native developera z kilkuletnim stażem

Dlaczego estymacje w software developmencie są trudne?

Zacznijmy od podstaw. Adres URL (Uniform Resource Locator) to po prostu jednoznaczny adres, który pozwala odnaleźć konkretną stronę, plik czy zasób w sieci. Wpisując adres URL w przeglądarce, trafiasz dokładnie tam, gdzie chcesz – czy to na stronę główną sklepu, artykuł na blogu, czy obrazek. Bez adresów URL internet byłby chaosem, bo nie byłoby sposobu, by wskazać, gdzie znajduje się dana treść.

**Co to adres URL i z czego się składa?**

Jeśli zastanawiasz się: co to adres URL i jak wygląda, warto wiedzieć, że każdy taki adres zbudowany jest z kilku elementów:

* protokół (najczęściej https lub http)
* domena (np. twojastrona.pl)
* ścieżka (np. /blog/co-to-adres-url)
* czasem parametry (np. ?sort=desc)
* fragment (np. #sekcja1)

Najbardziej zaufane wśród użytkowników Polskiego internetu są domeny narodowe, w przypadku Polski z rozszerzeniem „pl”. Przykładowy adres URL może wyglądać tak:
[https://twojastrona.pl/blog/co-to-adres-url?sort=desc#sekcja1](https://aexol.com)

**Adres URL a SEO – dlaczego to takie ważne?**

No dobrze, ale co to jest adres URL w kontekście SEO? Okazuje się, że adres URL to jeden z pierwszych elementów, na które zwracają uwagę zarówno wyszukiwarki, jak i użytkownicy. Dobrze skonstruowany adres URL pomaga Google zrozumieć, czego dotyczy strona, a użytkownikowi – szybciej zdecydować, czy kliknie w wynik wyszukiwania.

Przyjazny adres URL, czyli taki, który jest krótki, czytelny i zawiera słowa kluczowe, może poprawić widoczność strony w Google. Przykład? Jeśli prowadzisz bloga o podróżach, lepiej użyć adresu url: *twojastrona.pl/blog/japonia-poradnik niż twojastrona.pl/blog/?id=1234*.

**Najważniejsze zasady tworzenia adresów URL pod SEO**

Zanim przejdziemy do konkretnych zasad, warto podkreślić, że odpowiednia konstrukcja adresu URL to podstawa skutecznej optymalizacji SEO. Przyjazny i dobrze przemyślany adres URL nie tylko ułatwia robotom wyszukiwarek indeksowanie strony, ale także poprawia doświadczenie użytkowników, zwiększając szanse na wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania. Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki, które pomogą Ci tworzyć adresy URL zgodne z najlepszymi praktykami SEO.

* Stosuj protokół https – to buduje zaufanie i jest sygnałem jakości dla Google.
* Używaj krótkich, zwięzłych i logicznych ścieżek.
* Wstawiaj słowa kluczowe związane z treścią strony, ale nie przesadzaj z ich ilością.
* Oddzielaj słowa myślnikami (nie podkreślnikami).
* Unikaj polskich znaków i znaków specjalnych.
* Nie zmieniaj adresów URL bez powodu – to może zaszkodzić SEO.

**Adres URL – co to oznacza dla użytkownika?**

Dobrze przygotowany adres URL to nie tylko ukłon w stronę wyszukiwarek, ale też wygoda dla odwiedzających. Przejrzysty adres url łatwiej zapamiętać, skopiować i udostępnić. Dzięki temu użytkownicy chętniej wracają na stronę i polecają ją innym.

**Podsumowanie**

Podsumowując: co to jest adres URL? To internetowy adres, dzięki któremu każdy może trafić na konkretną stronę lub plik. W kontekście SEO adres URL to jeden z kluczowych elementów wpływających na pozycjonowanie i odbiór strony przez użytkowników. Warto zadbać o jego przejrzystość, unikalność i zgodność z najlepszymi praktykami SEO. Dobrze przemyślany adres url może być Twoim sprzymierzeńcem w walce o lepsze pozycje w Google.

Adres URL – co to?

Aplikacja mObywatel to jedno z najważniejszych narzędzi cyfrowych w Polsce, które w ostatnich latach zrewolucjonizowało sposób, w jaki obywatele korzystają z usług publicznych i zarządzają swoimi dokumentami. Wpisuje się ona w globalny trend cyfryzacji administracji oraz rosnącej roli aplikacji mobilnych w codziennym życiu społecznym. Warto jednak pamiętać, że wraz z rosnącą popularnością aplikacji pojawiają się również nowe zagrożenia, takie jak „fake mObywatel” – fałszywe aplikacje, które mogą służyć cyberprzestępcom do wyłudzania naszych danych osobowych do których dostęp ma aplikacja. Dlatego zawsze należy pobierać aplikację wyłącznie z oficjalnych sklepów (Google Play lub App Store) i zachować ostrożność wobec podejrzanych linków, żeby uniknąć nieupoważnionego dostępu osób trzecich do Twoich danych np. jeśli masz przypisane w mObywatel prawo jazd itp.

## Nowy trend: cyfrowa tożsamość i e-usługi

Wprowadzenie mObywatela to odpowiedź na rosnące oczekiwania społeczeństwa dotyczące wygody, szybkości i dostępności usług publicznych. Polska, podobnie jak wiele innych krajów europejskich, stawia na rozwój cyfrowych rozwiązań tożsamościowych zgodnie z unijnym rozporządzeniem eIDAS 2.0, które ma na celu ujednolicenie cyfrowej identyfikacji w całej Unii Europejskiej. Aplikacja pozwala obywatelom na korzystanie z elektronicznych wersji dokumentów, takich jak dowód osobisty, prawo jazdy czy legitymacje, a także na dostęp do szeregu usług – od sprawdzania jakości powietrza, przez zgłaszanie wykroczeń środowiskowych, po płatności za podatki lokalne.

## Jak założyć mObywatel? To naprawdę proste!

Proces założenia konta w aplikacji mObywatel jest szybki i intuicyjny. Wystarczy pobrać oficjalną aplikację mObywatel ze sklepu Google Play lub App Store, a następnie przejść przez proces rejestracji, który polega na potwierdzeniu swojej tożsamości (np. przez profil zaufany lub bankowość elektroniczną). Po aktywacji aplikacji można od razu korzystać z jej funkcji i mieć swoje dokumenty zawsze pod ręką.

## Zalety mObywatela

Aplikacja mObywatel zdobyła popularność dzięki wielu korzyściom, które oferuje użytkownikom. Jej funkcje ułatwiają codzienne życie, czyniąc kontakt z administracją publiczną prostszym i bardziej dostępnym. Oto najważniejsze zalety tego rozwiązania:

* **Wygoda i oszczędność czasu:** Użytkownicy mogą załatwiać wiele spraw urzędowych bez wychodzenia z domu, co znacząco skraca czas obsługi i eliminuje konieczność noszenia papierowych dokumentów.
* **Szeroki zakres funkcji:** Aplikacja umożliwia m.in. sprawdzenie punktów karnych, historii pojazdu, korzystanie z e-recept, zgłaszanie pomysłów na rozwój aplikacji czy blokowanie numeru PESEL w przypadku zagrożenia.
* **Wysoka popularność:** mObywatel został pobrany ponad 16 milionów razy, a jego oceny w sklepach z aplikacjami są bardzo wysokie.
* **Bezpieczeństwo i transparentność:** Twórcy aplikacji podkreślają, że dane są wykorzystywane głównie do realizacji usług, które państwo już wcześniej świadczyło, a aplikacja powinna być projektowana zgodnie z zasadami privacy-by-design i privacy-by-default.

## Wady i wyzwania

Mimo licznych zalet, mObywatel nie jest rozwiązaniem pozbawionym wad. Wraz z rozwojem tego typu technologii pojawiają się nowe wyzwania, zarówno techniczne, jak i społeczne, które wymagają uwagi i dalszego doskonalenia. Do najważniejszych z nich należą:

* **Ograniczenia prawne i techniczne:** mObywatel nie zastępuje fizycznego dowodu osobistego przy przekraczaniu granicy czy w niektórych instytucjach, gdzie wciąż preferowana jest tradycyjna weryfikacja tożsamości.
* **Nierównomierna adopcja nowych funkcji:** Nie wszystkie instytucje wdrożyły najbardziej zaawansowane metody weryfikacji (np. kryptograficzną), co naraża użytkowników na ryzyko oszustw i phishingu.
* **Wątpliwości dotyczące prywatności:** Eksperci zwracają uwagę, że rozwój aplikacji powinien być transparentny, najlepiej w modelu open source, a użytkownicy powinni mieć łatwy dostęp do informacji, jakie dane i przez kogo są przetwarzane.
* **Możliwość nadużyć:** Istnieją doniesienia o potencjalnych lukach bezpieczeństwa, takich jak możliwość manipulacji danymi przez zewnętrzne aplikacje czy niewystarczająca ochrona kodów QR.
* **Fake mObywatel:** Coraz częściej pojawiają się ostrzeżenia przed fałszywymi wersjami aplikacji mObywatel, które mogą być wykorzystywane przez cyberprzestępców do wyłudzania danych osobowych. Dlatego tak ważne jest, by pobierać aplikację wyłącznie z oficjalnych źródeł i zawsze sprawdzać jej autentyczność.

## Społeczne znaczenie aplikacji mobilnych

mObywatel jest przykładem szerszego trendu, w którym aplikacje mobilne stają się nieodłącznym elementem codziennego życia – od bankowości, przez zdrowie, po relacje z administracją publiczną. Z roku na rok rośnie zakres spraw, które możemy załatwić za pomocą smartfona, co czyni nasze życie wygodniejszym, ale też stawia przed nami nowe wyzwania związane z bezpieczeństwem i ochroną prywatności.

"Kluczowe jest, by aplikacje nie były obowiązkowe i by każdy mógł decydować, czy z nich korzysta. To kwestia wolności wyboru i zaufania do państwa" – podkreśla Janusz Cieszyński, były minister cyfryzacji.

## Podsumowanie

Aplikacja mObywatel to narzędzie, które znacząco wspiera Polaków w codziennych czynnościach, oferując wygodę i szeroki zakres funkcji. Jej rozwój wpisuje się w globalny trend cyfryzacji życia społecznego. Jednak wraz z rosnącą rolą aplikacji mobilnych rosną także oczekiwania dotyczące bezpieczeństwa i transparentności. Warto pamiętać o zagrożeniach, takich jak fake mObywatel, i zawsze dbać o bezpieczeństwo swoich danych.

Z każdym rokiem aplikacje te stają się coraz ważniejsze i obejmują coraz więcej obszarów naszego życia – od urzędów po zdrowie i edukację. Trend cyfryzacji nie dotyczy wyłącznie życia społecznego, ale również działalności firm. Coraz więcej przedsiębiorstw modernizuje swoje procedury wewnętrzne, wdrażając nowoczesne systemy ERP, CRM, CMS, rozwiązania chmurowe oraz automatyzację procesów. Takie działania pozwalają firmom działać sprawniej, szybciej i bardziej elastycznie, co jest kluczowe w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu biznesowym. Cyfryzacja firm to kolejny wymiar transformacji cyfrowej, który wspiera rozwój gospodarki i zwiększa konkurencyjność polskich przedsiębiorstw.

Chcesz wdrożyć nowe rozwiązania w Twojej firmie? Napisz do nas!

mObywatel – cyfrowa rewolucja czy klapa?

Hexagonal architecture, czyli architektura heksagonalna, to wzorzec projektowy, który zyskuje coraz większą popularność w świecie programowania. Jej celem jest stworzenie aplikacji o luźno powiązanych komponentach, które można łatwo wymieniać i testować niezależnie od zewnętrznych zależności. W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest hexagonal architecture, jakie są jej kluczowe elementy oraz dlaczego warto ją stosować. Na koniec przedstawimy praktyczne przykłady, które pomogą lepiej zrozumieć, jak wdrożyć ten wzorzec w codziennej pracy.

## Czym jest hexagonal architecture?

Hexagonal architecture, znana także jako architektura portów i adapterów (ports & adapters), została zaproponowana przez Alistaira Cockburna w 2005 roku. Jej głównym założeniem jest oddzielenie logiki biznesowej (domeny) od wszelkich zależności zewnętrznych, takich jak bazy danych, interfejsy użytkownika czy zewnętrzne API. Dzięki temu aplikacja staje się bardziej modularna, łatwiejsza w utrzymaniu i testowaniu.

W przeciwieństwie do tradycyjnej architektury warstwowej, gdzie zależności biegną od warstw wyższych do niższych, w hexagonal architecture zależności kierowane są od zewnętrznych komponentów do wnętrza aplikacji, czyli do domeny. To domena definiuje porty – interfejsy komunikacji, a adaptery są ich implementacjami po stronie zewnętrznej.

## Kluczowe elementy hexagonal architecture

1. **Domena (Core)**
   To serce aplikacji, gdzie znajduje się logika biznesowa i przypadki użycia. Domena nie zna szczegółów implementacji zewnętrznych systemów i nie zależy od nich.
2. **Porty**
   Są to interfejsy definiujące, jak aplikacja komunikuje się ze światem zewnętrznym. Porty mogą być wejściowe (np. przyjmujące żądania od użytkownika) lub wyjściowe (np. wysyłające dane do bazy).
3. **Adaptery**
   Implementują porty i odpowiadają za komunikację z konkretnymi technologiami, takimi jak bazy danych, interfejsy użytkownika, API czy systemy zewnętrzne. Adaptery można łatwo wymieniać bez wpływu na logikę biznesową.

## Zalety stosowania hexagonal architecture

* **Modularność i wymienialność komponentów**
  Dzięki wyraźnemu podziałowi na porty i adaptery można łatwo podmieniać technologie, np. zmienić bazę danych lub interfejs użytkownika bez ingerencji w logikę biznesową.
* **Łatwość testowania**
  Logika biznesowa jest całkowicie odseparowana, co umożliwia testowanie jej w izolacji, bez konieczności uruchamiania zewnętrznych systemów.
* **Niezależność od frameworków i technologii**
  Kod domeny nie zależy od konkretnych bibliotek czy frameworków, co zwiększa jego stabilność i ułatwia rozwój.
* **Wsparcie dla Domain-Driven Design (DDD)**
  Hexagonal architecture dobrze współgra z podejściem DDD, ponieważ skupia się na domenie i jej przypadkach użycia.

## Praktyczne przykłady zastosowania hexagonal architecture

Aby lepiej zrozumieć, jak działa hexagonal architecture, warto przyjrzeć się kilku praktycznym przykładom z różnych obszarów.

**Aplikacja e-commerce**

Wyobraźmy sobie aplikację do sprzedaży online. W centrum (domenie) mamy logikę zarządzania zamówieniami, produktami i płatnościami. Porty definiują, jak aplikacja komunikuje się z zewnętrznym światem:

* **Port wejściowy** – API REST przyjmujące zamówienia od klientów.
* **Port wyjściowy** – interfejs do systemu płatności, który realizuje transakcje.

Adaptery implementują te porty:

* Adapter REST obsługuje żądania HTTP i przekazuje je do domeny.
* Adapter płatności integruje się z zewnętrznym serwisem, np. PayU lub Stripe.

Dzięki takiemu podejściu, jeśli za rok zdecydujemy się zmienić system płatności, wystarczy wymienić adapter płatności bez konieczności modyfikowania logiki biznesowej.

**System zarządzania treścią (CMS)**

W systemie CMS domena odpowiada za zarządzanie artykułami, użytkownikami i uprawnieniami. Porty mogą obejmować:

* **Port wejściowy** – interfejs użytkownika (np. panel administracyjny) lub API do publikowania treści.
* **Port wyjściowy** – dostęp do bazy danych lub systemu plików do przechowywania obrazów.

Adaptery to konkretne implementacje:

* Webowy frontend jako adapter wejściowy.
* Adapter bazy danych, np. do PostgreSQL lub MongoDB.
* Adapter do chmury, jeśli przechowujemy pliki na Amazon S3.

Dzięki hexagonal architecture możemy łatwo wymieniać bazę danych lub dodawać nowe kanały publikacji bez wpływu na domenę.

## Jak zacząć wdrażać hexagonal architecture?

1. **Zdefiniuj domenę i jej granice**
   Skup się na logice biznesowej i przypadkach użycia, które są sercem Twojej aplikacji.
2. **Określ porty**
   Zdefiniuj interfejsy komunikacji z zewnętrznym światem – zarówno wejściowe, jak i wyjściowe.
3. **Stwórz adaptery**
   Implementuj porty dla konkretnych technologii, takich jak bazy danych, API, interfejs użytkownika.
4. **Testuj domenę niezależnie**
   Dzięki izolacji logiki biznesowej możesz pisać testy jednostkowe bez konieczności uruchamiania zewnętrznych komponentów.

## Podsumowanie

Hexagonal architecture to wzorzec, który pomaga tworzyć elastyczne, testowalne i łatwe w utrzymaniu aplikacje. Dzięki wyraźnemu rozdzieleniu domeny od zewnętrznych zależności, aplikacje oparte na hexagonal architecture są bardziej odporne na zmiany technologiczne i łatwiejsze w rozwoju.

Praktyczne przykłady pokazują, jak ten wzorzec może być stosowany w różnych typach aplikacji – od e-commerce, przez CMS, aż po aplikacje mobilne. Jeśli chcesz, aby Twoje projekty były bardziej modularne i łatwiejsze w utrzymaniu, warto rozważyć wdrożenie hexagonal architecture.

Masz pytania dotyczące implementacji hexagonal architecture lub chcesz poznać narzędzia, które ułatwią Ci pracę z tym wzorcem? Napisz do nas.

Architektura heksagonalna (ang. hexagonal architecture) – co to jest?

W ostatnich latach coraz częściej słyszymy o gamifikacji, zwanej także grywalizacją. Terminy te są często używane zamiennie, ale oba odnoszą się do jednej idei – wykorzystania elementów gier w kontekstach niezwiązanych bezpośrednio z rozrywką. W artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest gamifikacja, jakie są jej kluczowe założenia oraz dlaczego zdobywa tak dużą popularność w biznesie, edukacji i marketingu.

## Gamifikacja co to? Definicja i podstawy

Gamifikacja (z ang. *gamification,* lub jej bardziej Polski odpowiednik, czyli grywalizacja) to proces implementacji mechanizmów znanych z gier, takich jak punkty, rankingi, pasek progresu, wyzwania czy odznaki, do procesów takich jak marketing, edukacja, szkolenia czy sprzedaż. Celem jest zwiększenie zaangażowania użytkowników, motywowanie ich do określonych działań oraz budowanie pozytywnych nawyków poprzez zabawę i rywalizację.

W praktyce gamifikacja polega na tym, że codzienne zadania, które mogą wydawać się nudne lub monotonne, stają się bardziej atrakcyjne i satysfakcjonujące. Dzięki temu użytkownicy chętniej angażują się w procesy edukacyjne, marketingowe czy biznesowe.

## Kluczowe założenia gamifikacji

1. **Mechanizmy znane z gier**
   W gamifikacji wykorzystywane są elementy takie jak punkty, poziomy, rankingi, odznaki, paski postępu, wyzwania i nagrody. To one tworzą strukturę gry i zachęcają do działania.
2. **Motywacja i zaangażowanie**
   Poprzez rywalizację, współpracę i system nagród gamifikacja zwiększa motywację użytkowników do wykonywania określonych zadań. Dzięki temu procesy stają się bardziej angażujące.
3. **Celowość i mierzalność**
   Gamifikacja nie jest celem samym w sobie – ma konkretne cele biznesowe lub edukacyjne, takie jak zwiększenie sprzedaży, poprawa efektywności nauki czy budowanie lojalności klientów. Efekty można mierzyć poprzez analizę wyników i zachowań użytkowników.
4. **Dostosowanie do odbiorcy**
   Aby gamifikacja była skuteczna, musi być odpowiednio dopasowana do grupy docelowej. Gra powinna być ani zbyt łatwa, ani zbyt trudna, aby użytkownicy czuli satysfakcję i chęć dalszego uczestnictwa.

## Zastosowania gamifikacji – gdzie sprawdza się najlepiej?

Gamifikacja znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach, a jej popularność stale rośnie. Oto najważniejsze obszary, w których jest wykorzystywana:

* **Marketing i sprzedaż**
  Programy lojalnościowe oparte na punktach, konkursy, quizy i wyzwania angażują klientów, zwiększając ich lojalność i zachęcając do częstszych zakupów w sklepach internetowych.
* **Edukacja i szkolenia**
  Gamifikacja pomaga uczniom i pracownikom lepiej przyswajać wiedzę, poprzez interaktywne zadania, quizy i systemy nagród, które motywują do nauki.
* **Rekrutacja i motywacja pracowników**
  Grywalizacja w HR wspiera procesy rekrutacyjne, onboarding oraz rozwój kompetencji, zwiększając zaangażowanie i efektywność zespołu.
* **Kampanie społeczne i zdrowotne**
  Promowanie zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej czy działań proekologicznych z wykorzystaniem wyzwań i nagród motywuje do pozytywnych zmian.

## Dlaczego gamifikacja działa?

Sekret skuteczności gamifikacji tkwi w naturalnej ludzkiej potrzebie rywalizacji, osiągania celów i otrzymywania nagród. Elementy gry sprawiają, że nawet trudne lub nudne zadania stają się przyjemne i angażujące. Dzięki temu użytkownicy chętniej wykonują działania, które w tradycyjnych warunkach mogłyby być dla nich zbyt wymagające lub mało atrakcyjne.

Dodatkowo gamifikacja pozwala na budowanie pozytywnych nawyków i wzmacnianie relacji między marką a klientem, co przekłada się na długoterminowe korzyści biznesowe.

## Podsumowanie

Gamifikacja, czyli grywalizacja, to nowoczesne narzędzie, które zmienia sposób, w jaki angażujemy się w różne aktywności – od nauki, przez pracę, aż po zakupy e-commerce. Dzięki zastosowaniu mechanizmów znanych z gier, takich jak punkty, rankingi czy odznaki, codzienne zadania stają się bardziej atrakcyjne i motywujące. Jeśli zastanawiasz się „gamifikacja co to?” lub „grywalizacja co to?”, teraz masz pełniejszy obraz tego, jak ta technika działa i dlaczego warto ją stosować.

Jeśli chcesz wprowadzić gamifikację w swojej firmie lub projekcie, warto zacząć od określenia celów i dobrania odpowiednich mechanizmów, które najlepiej zmotywują Twoją grupę docelową. To inwestycja, która może przynieść wymierne korzyści zarówno w sferze biznesowej, jak i edukacyjnej.

Gamifikacja, co to jest? 

##

Tagi NFC (Near Field Communication) zmieniają sposób, w jaki wchodzimy w interakcje ze światem, umożliwiając płynną, bezpieczną i natychmiastową wymianę danych między urządzeniami. Niezależnie od tego, czy stukasz telefonem, aby zapłacić za kawę, czy odblokowujesz pokój hotelowy za pomocą inteligentnego klucza, tagi NFC są niewidzialną siłą napędzającą te codzienne udogodnienia.

## Czym są tagi NFC?

Tagi NFC to małe, bezprzewodowe chipy danych, które komunikują się z kompatybilnymi urządzeniami, takimi jak smartfony, po zbliżeniu ich do siebie na odległość kilku centymetrów. W przeciwieństwie do swojego poprzednika, RFID, który umożliwia tylko jednokierunkową komunikację, NFC umożliwia zarówno jednokierunkową, jak i dwukierunkową wymianę danych, dzięki czemu idealnie nadaje się do interaktywnych zastosowań, takich jak płatności mobilne i bezpieczna kontrola dostępu.

## Jak działają tagi NFC?

Tagi NFC działają na krótkich dystansach (zazwyczaj do 4 cali), wykorzystując fale radiowe do przesyłania danych. Nie wymagają baterii; zamiast tego pobierają energię z urządzenia, które je odczytuje, takiego jak smartfon. Dzięki temu są opłacalne i łatwe do wdrożenia w różnych środowiskach. Każda interakcja NFC jest bezpiecznym, szyfrowanym procesem, minimalizującym ryzyko kradzieży danych lub przypadkowych transakcji.

## Rodzaje tagów NFC

Tagi NFC występują w kilku typach, z których każdy nadaje się do różnych zastosowań:

* **Typ 1:** Podstawowy, tani, idealny do prostych zadań, takich jak udostępnianie adresów URL.
* **Typ 2:** Nieco bardziej zaawansowany, używany do biletów na wydarzenia i transakcji o niskiej wartości.
* **Typ 3:** Większa pamięć i szybkość, idealny do pieniądza elektronicznego i cyfrowych dokumentów tożsamości.
* **Typ 4:** Wszechstronny, z dużą pamięcią i szybkością, powszechnie używany do płatności i biletów elektronicznych.
* **Typ 5:** wyspecjalizowany dla sektorów takich jak opieka zdrowotna i zarządzanie zapasami.

## Kluczowe komponenty tagów NFC

Tagi NFC to genialnie proste, ale potężne urządzenia, zbudowane z trzech podstawowych komponentów, które współpracują ze sobą, aby umożliwić płynną komunikację bezprzewodową:

* **Mikroprocesor NFC (IC):** Mikroprocesor jest mózgiem tagu NFC, odpowiedzialnym za przechowywanie danych i zarządzanie protokołami komunikacyjnymi. Przechowuje informacje takie jak adresy URL, dane kontaktowe lub kody uwierzytelniające. Chip jest zaprojektowany tak, aby był energooszczędny i jest zwykle umieszczany w środku tagu, aby chronić go przed fizycznymi uszkodzeniami.
* **Antena:** Owinięta wokół mikrochipa lub osadzona w strukturze tagu, antena jest zwykle wykonana z miedzi lub aluminium. Jej zadaniem jest nadawanie i odbieranie fal radiowych, umożliwiając tagowi komunikację z urządzeniami obsługującymi technologię NFC. Konstrukcja i rozmiar anteny wpływają na zasięg i wydajność tagu.
* **Podłoże:** Jest to fizyczna podstawa, która obsługuje zarówno mikroprocesor, jak i antenę. Podłoża mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak plastik, metal, a nawet papier, w zależności od przeznaczenia. Na przykład, elastyczne podłoża są używane do naklejek, podczas gdy sztywne znajdują się w kartach lub breloczkach. Wybór podłoża decyduje o trwałości, elastyczności i możliwościach zastosowania tagu NFC.

Razem te komponenty tworzą kompaktowe, bezbateryjne urządzenie, które może być wbudowane w przedmioty codziennego użytku - od wizytówek i plakatów po towary luksusowe i sprzęt biurowy.

## Dlaczego tagi NFC są tak popularne?

Tagi NFC zyskały na popularności w różnych branżach dzięki unikalnemu połączeniu wygody, wszechstronności i bezpieczeństwa. Oto dlaczego stały się one niezbędne:

* **Bezproblemowe interakcje:** Tagi NFC umożliwiają natychmiastową, bezkontaktową wymianę danych. Użytkownicy po prostu dotykają swoich smartfonów lub urządzeń, aby wejść w interakcję. Nie ma potrzeby ręcznego wprowadzania danych lub skomplikowanych konfiguracji. Dzięki temu zadania takie jak płatności, sprzedaż biletów i udostępnianie informacji są niezwykle szybkie i przyjazne dla użytkownika.
* **Szerokie zastosowanie:** Tagi NFC są wykorzystywane w handlu detalicznym do płatności zbliżeniowych i interaktywnego marketingu, w transporcie do sprzedaży biletów oraz w służbie zdrowia do śledzenia pacjentów i zarządzania lekami. Obsługują również automatyzację inteligentnego domu i odprawy wydarzeń, dzięki czemu są elastycznym rozwiązaniem dla niezliczonych scenariuszy.
* **Zwiększone bezpieczeństwo:** Technologia NFC wykorzystuje szyfrowaną komunikację i wymaga bliskiej fizycznej bliskości do działania, zmniejszając ryzyko przechwycenia lub nieautoryzowanego dostępu. To sprawia, że jest to zaufany wybór dla bezpiecznych transakcji i kontroli dostępu.
* **Zrównoważony rozwój:** Dzięki cyfryzacji procesów, które tradycyjnie opierały się na papierze - takich jak wizytówki, bilety i broszury - tagi NFC pomagają zmniejszyć ilość odpadów i wspierają inicjatywy przyjazne dla środowiska. Można je również zintegrować z łańcuchami dostaw, aby zoptymalizować wykorzystanie zasobów i zminimalizować nadprodukcję.
* **Zaangażowanie klientów:** Marki wykorzystują tagi NFC do dostarczania spersonalizowanych treści, weryfikowania autentyczności produktów i budowania bezpośrednich cyfrowych relacji z konsumentami. Zwiększa to lojalność wobec marki i poprawia ogólne wrażenia klientów.

Połączenie tych czynników sprawiło, że tagi NFC stały się technologią dla firm i konsumentów poszukujących szybkości, bezpieczeństwa i innowacji w codziennych interakcjach.

## Podsumowanie

Technologia NFC po cichu rewolucjonizuje nasze cyfrowe interakcje. Wraz ze wzrostem jej popularności należy spodziewać się jeszcze bardziej innowacyjnych zastosowań w codziennym życiu. Korzystasz z technologii NFC, płacąc za towary za pomocą telefonu lub smartwatcha, odblokowując drzwi lub meldując się na siłowni, uruchamiając inteligentne procedury domowe lub łącząc się z drukarką bezprzewodową. Zastanawiasz się, jakie korzyści NFC może przynieść Twojej firmie? Skontaktuj się z nami i porozmawiajmy o tym!

Czym są tagi NFC? Jak działa technologia zbliżeniowa

## Gotowe sklepy internetowe: świetny start, ale czy nie staną się blokadą rozwoju?

**Dlaczego gotowe sklepy są dobrym wyborem na początek?**

Na starcie działalności e-commerce gotowe platformy sklepowe (np. Shopify, Shoper, WooCommerce) wydają się idealnym rozwiązaniem. Pozwalają szybko uruchomić sprzedaż online bez konieczności inwestowania w kosztowne wdrożenia czy zatrudniania programistów. Ich zalety to:

* Szybka konfiguracja i prostota obsługi
* Niskie koszty początkowe
* Gotowe szablony i integracje z popularnymi płatnościami oraz kurierami
* Brak konieczności posiadania wiedzy technicznej

Dla firm z niewielką liczbą produktów i ograniczonym budżetem to często najlepszy sposób, by przetestować pomysł na biznes i zacząć zdobywać pierwszych klientów.

**Kiedy gotowy sklep staje się pułapką?**

Wraz z rozwojem firmy i wzrostem liczby zamówień pojawiają się nowe potrzeby. Gotowe platformy, które na początku były atutem, mogą zacząć ograniczać rozwój. Najczęstsze problemy to:

* Ograniczona możliwość personalizacji sklepu i procesu zakupowego
* Brak wsparcia dla niestandardowych integracji (np. z systemami ERP, magazynowymi, programami lojalnościowymi)
* Trudności z optymalizacją wydajności przy dużym ruchu
* Ograniczenia w rozbudowie funkcjonalności (np. nietypowe promocje, specyficzne warianty produktów)
* Wysokie koszty prowizji lub abonamentu przy dużej sprzedaży

W efekcie sklep, który miał ułatwiać rozwój, zaczyna go blokować. Firma traci elastyczność, a wdrożenie nowych pomysłów wymaga kosztownych obejść lub migracji na bardziej zaawansowane rozwiązanie.

**Przykład: Migracja sklepu magicznyrynek.pl ze Sky-Shop na Deenruv**

Dobrym przykładem ilustrującym potrzebę migracji ze Sky-Shop na Deenruv jest sklep magicznyrynek.pl. Dla jego właścicieli kluczowym wyzwaniem okazały się ograniczenia Sky-Shop w zakresie integracji z zewnętrznym magazynem, gdzie przechowywana była część zapasów. Brak możliwości płynnej synchronizacji stanów magazynowych oraz automatycznej aktualizacji dostępności produktów uniemożliwiał dalszy rozwój sklepu i skuteczne zarządzanie zamówieniami.

Migracja na platformę Deenruv pozwoliła wdrożyć pełną integrację z zewnętrznym magazynem, zapewniając automatyczną aktualizację stanów magazynowych i eliminując ryzyko błędów przy realizacji zamówień. Dzięki temu [magicznyrynek.pl](https://magicznyrynek.pl "magicznyrynek.pl") mógł sprawnie skalować działalność, oferując klientom aktualne informacje o dostępności produktów i znacząco podnosząc jakość obsługi. Więcej szczegółów dotyczących tej migracji znajdziesz w naszym case study: [magicznyrynek.pl – case study](https://aexol.com/pl/casestudies/magicznyrynek/).

**Znaczenie SEO i integracji z Google Merchant Center**

Wraz z migracją na bardziej elastyczną platformę, jak Deenruv, otworzyły się nowe możliwości w zakresie skutecznego pozycjonowania sklepu oraz integracji z narzędziami Google. Jednym z kluczowych elementów okazała się poprawna integracja z Google Merchant Center za pomocą Merchant API. Dzięki temu rozwiązaniu możliwa jest automatyczna i bieżąca aktualizacja oferty produktowej, co przekłada się na wyższą jakość prezentowanych danych oraz lepszą widoczność produktów w Zakupach Google i innych usługach Google.

Zastosowanie najlepszych praktyk SEO – takich jak optymalizacja opisów produktów, wdrożenie danych strukturalnych czy regularna analiza indeksacji – pozwoliło zwiększyć widoczność sklepu w wynikach wyszukiwania oraz dotrzeć do nowych klientów. Integracja z Merchant Center i konsekwentne działania SEO przyczyniły się do wzrostu ruchu na stronie oraz wyższej konwersji, co potwierdza, jak ważne jest kompleksowe podejście do rozwoju e-commerce na dedykowanej platformie.

### **Podsumowanie**

Gotowe sklepy internetowe to świetny wybór na początek – pozwalają szybko wejść na rynek i przetestować biznes. Jednak wraz z rozwojem firmy warto regularnie analizować, czy platforma nie staje się ograniczeniem. W pewnym momencie inwestycja w bardziej elastyczne, dedykowane rozwiązanie może okazać się niezbędna, by utrzymać tempo wzrostu i przewagę konkurencyjną.&#x20;

Planujesz otowrzyć sklep online lub potrzbujesz wsparcia w modernizacji starego sklepu, aby w końcu zaczął sprzedawac? Dowiedzieć się więcej o naszych rozwiązaniach, skutecznej integracji z Google Merchant oraz najlepszych praktykach SEO -  skontaktuj się z nami.

Gotowe sklepy sprawdzają się, gdy masz mało produktów lub dopiero zaczynasz, ale szybko stają sie blokerem wzrostu

Case Study: Przejście ze Sky Shop na bardziej elastyczny silnik e-Commerce

Aplikacje mobilne stały się nieodłącznym elementem codziennego życia Polaków. W 2024 roku aż 82,86% internautów korzystało z aplikacji Google, a takie platformy jak Facebook, Messenger, YouTube, Instagram czy TikTok regularnie przyciągają miliony użytkowników miesięcznie. Coraz większą popularnością cieszą się także aplikacje zakupowe (Allegro, OLX, Temu) oraz lojalnościowe (Żappka, Lidl Plus, Biedronka), co pokazuje, jak bardzo zmieniają się potrzeby konsumentów i jak istotne jest posiadanie własnej aplikacji mobilnej w strategii rozwoju firmy.

## Dlaczego warto zainwestować w aplikację mobilną?

* **Zwiększenie zasięgu i lojalności klientów** – aplikacje mobilne pozwalają na stały kontakt z użytkownikiem, wysyłanie powiadomień push, personalizację oferty i budowanie trwałych relacji.
* **Nowoczesny kanał sprzedaży** – aplikacje e-commerce umożliwiają szybkie zakupy online, dostęp do promocji i programów lojalnościowych, co przekłada się na wzrost sprzedaży.
* **Budowanie wizerunku innowacyjnej marki** – własna aplikacja mobilna to sygnał, że firma jest nowoczesna i dba o wygodę swoich klientów.

## Jak powstaje skuteczna aplikacja mobilna? – Rozbudowany proces krok po kroku

**1. Analiza potrzeb biznesowych i użytkowników**

Proces tworzenia aplikacji mobilnej rozpoczyna się od dogłębnej analizy biznesowej oraz zrozumienia, kim są docelowi użytkownicy i jakie mają potrzeby. Kluczowe jest, aby już na tym etapie precyzyjnie określić cele biznesowe aplikacji, zidentyfikować wyzwania, które ma rozwiązać, oraz ustalić, jak wpisuje się ona w strategię rozwoju firmy. W praktyce oznacza to:

* Prowadzenie warsztatów z klientem, podczas których omawiane są założenia projektu i oczekiwania wobec aplikacji
* Badania rynku oraz analiza konkurencji, by lepiej zrozumieć trendy i preferencje użytkowników
* Tworzenie person użytkowników – wyobrażonych profili reprezentujących różne grupy odbiorców aplikacji
* Wykorzystywanie wywiadów, ankiet i testów prototypów, by zebrać bezpośrednie opinie potencjalnych użytkowników i zidentyfikować ich rzeczywiste potrzeby

Na tej podstawie powstają mapy procesów oraz diagramy przepływu informacji, które pomagają określić kluczowe funkcjonalności aplikacji i jej rolę w realizacji celów biznesowych

**2. Projektowanie UX/UI – intuicyjna nawigacja, estetyczny wygląd, responsywność**

Projektowanie aplikacji mobilnej to nie tylko tworzenie ładnego interfejsu, ale przede wszystkim zadbanie o pozytywne doświadczenia użytkownika (UX) oraz atrakcyjny i spójny wygląd (UI). Kluczowe elementy tego etapu to:

* Tworzenie makiet (wireframes) i prototypów, które pozwalają przetestować różne koncepcje funkcjonalne i układy ekranów
* Projektowanie intuicyjnej nawigacji – użytkownik powinien łatwo odnaleźć się w aplikacji, a wszystkie funkcje muszą być dostępne w logiczny sposób
* Dbałość o przejrzystość, spójność wizualną oraz odpowiednie dopasowanie do wytycznych platform iOS i Android
* Uwzględnienie responsywności – aplikacja powinna działać płynnie i wyglądać dobrze na różnych urządzeniach i rozdzielczościach ekranów
* Testowanie prototypów na użytkownikach, by szybko wykryć i wyeliminować potencjalne problemy z użytecznością

Warto pamiętać, że zarówno funkcjonalność, jak i estetyka są kluczowe dla przyciągnięcia i utrzymania użytkowników.

**3. Wybór technologii – natywne, multiplatformowe, no-code/low-code**

Dobór odpowiedniej technologii ma ogromny wpływ na wydajność, możliwości rozwoju oraz koszty utrzymania aplikacji. Najczęściej stosowane rozwiązania to:

* **Aplikacje natywne** – tworzone osobno dla systemów iOS (Swift) i Android (Kotlin, Java). Zapewniają najwyższą wydajność, dostęp do wszystkich funkcji urządzenia i najlepsze dopasowanie do wytycznych platform
* **Aplikacje multiplatformowe (cross-platform)** – budowane przy użyciu frameworków takich jak Flutter czy React Native, pozwalają na jednoczesne tworzenie wersji na Android i iOS, co skraca czas i obniża koszty wdrożenia
* **No-code/low-code** – narzędzia takie jak Adalo czy Bubble umożliwiają szybkie prototypowanie i wdrażanie prostych aplikacji bez konieczności zaawansowanego programowania, co jest idealne dla MVP lub mniej złożonych projektów

Wybór technologii powinien być zawsze dostosowany do specyfiki projektu, oczekiwań klienta oraz planów rozwoju aplikacji.

**4. Testowanie i optymalizacja – gwarancja jakości i satysfakcji użytkowników**

Ostatni, ale nie mniej ważny etap to wieloetapowe testowanie i optymalizacja aplikacji. Obejmuje on:

* Testy funkcjonalne – sprawdzanie, czy wszystkie funkcje działają zgodnie z założeniami.
* Testy użyteczności – weryfikacja, czy aplikacja jest intuicyjna i wygodna w obsłudze dla użytkowników docelowych
* Testy wydajnościowe i bezpieczeństwa – ocena szybkości działania oraz odporności na potencjalne zagrożenia.
* Testy na różnych urządzeniach i systemach operacyjnych – zapewnienie pełnej responsywności i kompatybilności
* Iteracyjne poprawki na podstawie zebranych danych i opinii użytkowników – proces optymalizacji nie kończy się po wdrożeniu, aplikacja powinna być stale rozwijana i dostosowywana do zmieniających się potrzeb rynku

Dzięki takiemu podejściu powstaje aplikacja mobilna, która nie tylko realizuje cele biznesowe, ale przede wszystkim odpowiada na rzeczywiste potrzeby użytkowników i zapewnia im pozytywne doświadczenia na każdym etapie korzystania z produktu.

## Pozycjonowanie aplikacji mobilnych (ASO) – jak zdobyć więcej pobrań?

Aby Twoja aplikacja mobilna była widoczna w Google Play i App Store, niezbędna jest optymalizacja pod kątem słów kluczowych (ASO – App Store Optimization). Najważniejsze elementy skutecznego pozycjonowania aplikacji to:

* **Analiza słów kluczowych** – wybór fraz, które najczęściej wpisują użytkownicy (np. „aplikacja mobilna dla firm”, „aplikacja zakupowa”, „tworzenie aplikacji mobilnych”, „aplikacje na Android i iOS”).
* **Umieszczanie fraz w tytule i opisie aplikacji** – tytuł powinien zawierać najważniejsze słowa kluczowe, a opis szczegółowo przedstawiać funkcje i korzyści aplikacji.
* **Stosowanie fraz long tail** – mniej konkurencyjne, ale precyzyjne frazy zwiększają szansę na dotarcie do konkretnej grupy odbiorców.
* **Monitorowanie pozycji i analiza konkurencji** – regularne sprawdzanie skuteczności wybranych słów kluczowych i reagowanie na zmiany trendów.

## Najczęściej wyszukiwane frazy związane z aplikacjami mobilnymi

* aplikacje mobilne dla firm
* tworzenie aplikacji mobilnych
* aplikacje na Android i iOS
* aplikacje zakupowe
* aplikacje lojalnościowe
* projektowanie aplikacji mobilnych
* aplikacje webowe
* aplikacje e-commerce
* aplikacje dla sklepów internetowych
* aplikacje dla przedsiębiorstw

## Podsumowanie

Aplikacje mobilne to dziś nie tylko narzędzie komunikacji, ale także platforma sprzedażowa, rozrywkowa i organizacyjna. Ich rosnąca popularność wśród polskich użytkowników sprawia, że inwestycja w nowoczesną aplikację mobilną i webową to kluczowy krok w rozwoju każdej firmy. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak zaprojektować skuteczną aplikację mobilną dla swojego biznesu lub potrzebujesz wsparcia w zakresie pozycjonowania aplikacji, skontaktuj się z naszym zespołem – pomożemy Ci osiągnąć sukces w świecie mobilnych technologii.

Aplikacje mobilne – klucz do sukcesu Twojego biznesu online

Dokładne spojrzenie na wszystkie aspekty dostępności aplikacji internetowych - standardy, wytyczne i ich wdrażanie.

Kompleksowy przewodnik po dostępności aplikacji internetowych

W miniony weekend w krakowskiej Tauron Arenie odbył się największy hackathon w Europie - Hackyeah 2023. Zawody zgromadziły utalentowane umysły z Polski i całej Europy i posłużyły jako pole bitwy dla ekspertów IT. Oczywiście udział w takim wydarzeniu to nie tylko praca i rywalizacja, ale także szansa na poznanie wielu różnych ludzi z branży IT oraz wymianę pomysłów, myśli i doświadczeń. Niemniej jednak wszyscy byli tam, aby zobaczyć główne wydarzenie - stawianie czoła wyzwaniom technologicznym w ciągu 24 godzin. Kategoria, w której brał udział zespół AEXOL, wymagała stworzenia rozwiązania modernizującego sektor edukacji przy użyciu technologii.

![Hackyeah](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/hackyeah2-1730907339244.webp)

Nasz zespół wykorzystał sztuczną inteligencję do stworzenia kompletnego MVP (Minimum Viable Product) dla zadania GovTech, łącząc różne narzędzia, umiejętności i technologie. Dzięki temu zajęli trzecie miejsce w kategorii "Edukacja w innowacjach", a ich projekt przyciągnął uwagę zarówno uczestników, jak i sędziów konkursu ze względu na innowacyjne podejście do wyzwań edukacyjnych. Z dumą mogę powiedzieć, że nasz zespół stworzył jeden z najbardziej rozpoznawalnych projektów, które pojawiły się na tym wyjątkowym wydarzeniu.

## Zespół

Nagrodzony zespół składa się z Aleksandra Bondara (frontend developer), Arkadiusza Kuryło (backend developer), Adama Michałowskiego (frontend developer), Jakuba Sowy (grafik 3D - zewnętrzny dla AEXOL), Adrianny Gregorczuk (lider) i Moniki Szypurskiej (grafik - zewnętrzny dla AEXOL). Ich stack składał się z React, Next.js, TypeScript, GraphQL, Stucco.js, mongoDB, Figma i Blender. Służył on połączeniu różnych umiejętności członków zespołu i był kluczem do osiągnięcia celu wyzwania. Osiągnięcie to jest wynikiem połączonego wysiłku, który wymagał wielu godzin ciężkiej pracy i poświęcenia całego zespołu.
![Hackyeah](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/hackyeah3-1730907356215.webp)
Projekt polegał na wdrożeniu sztucznej inteligencji, aby pomóc studentom w wyborze kierunku studiów. Skuteczne narzędzie pomagające w podejmowaniu kluczowych decyzji życiowych może być bardzo pomocne w dzisiejszym świecie, zwłaszcza jeśli chodzi o decyzje tak ważne, jak wybór odpowiedniej instytucji edukacyjnej lub kierunku studiów. Nasz zespół podjął wyzwanie, wykorzystując nasz przeszkolony model chatGPT i projektując aplikację wokół niego - umożliwiając użytkownikom łatwe i dokładne wyszukiwanie szkół, instytucji edukacyjnych lub programów studiów, które najlepiej odpowiadają ich indywidualnym potrzebom. Ich rozwiązanie może stać się częścią Portalu Edukacji i Nauki - edukacja.gov.pl!

## Badania - Pokolenia Z i Alpha

Znamy poruszane kwestie i cele projektu, ale tak naprawdę nie rozmawialiśmy o pierwszym kroku. Jak zespół wpadł na pomysł aplikacji, skąd się wziął i jakie badania na ten temat przeprowadził?

Znaczenie demograficzne pokolenia Z jest nie do przecenienia. Pokolenie to, stanowiące 15,4% populacji Polski, stoi przed wieloma wyjątkowymi wyzwaniami. Badania sugerują, że niezadowolenie doświadczane przez młode osoby może mieć daleko idące konsekwencje, co sprawia, że konieczne jest zajęcie się ich obawami w odpowiednim czasie.
![Hackyeah](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/hackyeah4-1730907380398.webp)
Liczne badania psychologiczne dotyczyły wpływu niezrealizowanych aspiracji na samopoczucie psychiczne. Ciężar niespełnionych marzeń może prowadzić do poczucia frustracji i rozczarowania, podkreślając znaczenie zapewnienia młodym ludziom możliwości realizacji ich ambicji. Badania z zakresu psychologii społecznej konsekwentnie podkreślają znaczenie solidnego systemu wsparcia. Młode osoby, którym brakuje odpowiedniego wsparcia ze strony najbliższego otoczenia, mogą napotykać przeszkody w rozwoju osobistym i zawodowym. Inicjatywy mające na celu oferowanie mentoringu i wskazówek podczas przejścia do dorosłości są niezbędne dla ich rozwoju.

Patrząc na pokolenie Alpha, często określane jako "Always on", wczesne prognozy ekonomiczne i społeczno-naukowe wskazują na preferowanie wysoce spersonalizowanych doświadczeń, wzmocnienia pozycji i innowacji. Zrozumienie tych zmieniających się preferencji jest niezbędne do kształtowania przyszłego krajobrazu. Pojawiająca się jako potencjalne remedium na wieloaspektowe wyzwania stojące zarówno przed Pokoleniem Z, jak i Pokoleniem Alpha, kompetentna administracja AI oferuje wskazówki i wsparcie w podejmowaniu złożonych decyzji życiowych i zawodowych. Wykorzystanie mocy sztucznej inteligencji może być przełomem w zaspokajaniu potrzeb tych zaawansowanych technologicznie pokoleń.
![Hackyeah](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/hackyeah5-1730907405673.webp)
Tworząc swoje rozwiązanie, zespół czerpał inspirację z wciągających cech obserwowanych na popularnych platformach do gier, takich jak Roblox i Minecraft. Te wirtualne środowiska były szeroko badane w kontekście zaangażowania i doświadczenia użytkowników. Łącząc elementy immersji i CAVE, starali się stworzyć produkt, który nie tylko przyciąga uwagę, ale także ewoluuje w wielu kierunkach, zachowując przy tym oryginalną koncepcję MVP.

## Dopracowanie

Teraz, gdy dowiedzieliśmy się o problemach, z którymi borykali się nasi przyjaciele, możemy przejść do kwestii technicznych. Jak wiemy, zespół zwrócił swoje umysły i możliwości w kierunku tak zwanego dostrajania. W stale ewoluującym krajobrazie sztucznej inteligencji, dostrajanie pojawiło się jako kluczowa technika zwiększania możliwości wstępnie wytrenowanych modeli. Dostrajanie to proces, który pozwala nam dostosować te modele do wykonywania określonych zadań z większą dokładnością i trafnością.
![Hackyeah](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/hackyeah5-1730907405673.webp)
Zanim zagłębimy się w zawiłości dostrajania, konieczne jest zrozumienie koncepcji wstępnie wytrenowanych modeli. Modele te to systemy sztucznej inteligencji, które zostały przeszkolone na ogromnych ilościach danych, zazwyczaj z Internetu, w celu poznania wzorców i struktur języka naturalnego lub obrazów. Dobrze znanym przykładem wstępnie wytrenowanego modelu jest seria GPT (Generative Pre-trained Transformer) firmy OpenAI do przetwarzania języka naturalnego, która obejmuje GPT-3.5, podstawę tej sztucznej inteligencji.

Wstępnie wytrenowane modele są przeznaczone do wykonywania szerokiego zakresu zadań, od generowania tekstu po tłumaczenie językowe, analizę nastrojów i nie tylko. Mogą one jednak nie być optymalne dla konkretnych, specyficznych dla domeny lub drobnoziarnistych zadań. W tym miejscu do gry wkracza dostrajanie.

Dostrajanie jest podobne do procesu "specjalizacji" wstępnie wytrenowanych modeli. Jest to proces przyjmowania ogólnego przeznaczenia, wstępnie wytrenowanego modelu i dostosowywania go tak, aby wyróżniał się w określonym zadaniu lub domenie. Można to porównać do nadania uniwersalnemu narzędziu zaostrzonej krawędzi do konkretnego zadania. Zamiast zaczynać od zera i trenować zupełnie nowy model, dostrajanie wykorzystuje istniejącą wiedzę wstępnie wytrenowanego modelu, oszczędzając czas, zasoby obliczeniowe i dane. W świecie sztucznej inteligencji dostrajanie stało się krytyczną techniką zwiększania możliwości wstępnie wytrenowanych modeli. Wypełnia ona lukę między ogólną sztuczną inteligencją a sztuczną inteligencją specyficzną dla zadania, oferując wydajny i skuteczny sposób dostosowywania modeli do konkretnych potrzeb. Ponieważ sztuczna inteligencja nadal odgrywa kluczową rolę w różnych dziedzinach, nie można przecenić znaczenia dostrajania, ponieważ pozwala nam uwolnić pełny potencjał tych potężnych systemów sztucznej inteligencji.![Hackyeah](https://aexol-cms.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/aexolcom/media/hackyeah6-1730907465865.webp)

## Gratulacje

Chciałbym serdecznie pogratulować naszemu zespołowi zdobycia prestiżowej nagrody i osiągnięcia powszechnego uznania dla ich wysiłków. Mam nadzieję, że ich projekt wniesie znaczący wkład w polski sektor edukacji poprzez wykorzystanie najnowszych technologii, w tym sztucznej inteligencji. Integracja sztucznej inteligencji z procesami edukacyjnymi ma ogromny potencjał, aby znacznie poprawić jakość i dostępność edukacji.

Dzięki waszym wysiłkom zobaczyliśmy, jak uczniowie mogą mieć możliwość korzystania ze sztucznej inteligencji w angażujący i skuteczny sposób, przygotowując się na przyszłość, w której technologia odgrywa coraz ważniejszą rolę. Zdobycie zasłużonego 3. miejsca w naszym pierwszym starcie w tak dużym wydarzeniu jest wyrazem uznania dla ciężkiej pracy i zaangażowania. Stanowi również zachętę do udziału w podobnych wydarzeniach w przyszłości dla wszystkich w Aexol. Więc jeszcze raz: gratulacje!

Nasz zespół zajął 3. miejsce, prezentując aplikację opartą na sztucznej inteligencji, której celem są innowacje edukacyjne i wzmocnienie pozycji przyszłych pokoleń.

Aexol błyszczy na największym hackathonie w Europie - HackYeah 2023!

Blogposty

GraphQL Best Practices: Gain hands-on experience with schema design, security, and error handling

E-booki

Open Source

Axolotl is a framework overlord/wrapper thats lets you forget about type-casting and looking into schemas. When there is no drama, only efficiency remains

Axolotl

Translate i18 JSON files automatically with best translating engine in the world without losing format.

DevTranslate

Tree is a simple, yet highly efficient tool for visualizing node-based systems, with only one dependency.

Tree

Based on your graphql schema Zeus generates TypeScript types and strongly-typed clients, maximizing the power, efficiency, productivity, and safety of TypeScript in your GraphQL requests.

Newsy ze świata technologii, narzędzia dla deweloperów i wiele więcej

Axolotl

DevTranslate

Tree

GraphQL Zeus

Aexol Sp. z o.o.

Kontakt

Usługi

Technologie

Branże

Zasoby